هيچ چيز بهتر از سطح روحيه فرد نمي‌تواند سير بيماري و توالي وقايع را در روند زندگي فرد پيش‌بيني كند.
حتما اين ضرب‌المثل را خيلي شنيده‌ايد كه خنده بر هر درد بي‌درمان دواست. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هم زياد به شما سفارش كرده‌اند كه خوش اخلاق و خنده‌رو باشيد تا بيشتر عمر كنيد. بيشتر پزشكان هم با اين حرف‌ها موافق هستند و بسياري از آنها شادي و نشاط را براي افزايش طول عمر توصيه مي‌كنند. باوجود تمام اين تلاش‌ها و سفارشات، تاكنون پزشكان هيچ‌گونه مدرك علمي مستندي بر پايه تحقيق و پژوهش پيدا نكرده بودند تا ثابت كنند شادي و نشاط و شوخ‌طبعي طول عمر را زياد مي‌كند اما به تازگي پژوهشگران هلندي براي نخستين بار شواهد علمي مستحكمي پيدا كرده‌اند كه شوخ طبعي از ميزان مرگ و مير مي‌كاهد.

اين مطالعه كه در دانشكده پزشكي دانشگاه علوم و تكنولوژي هلند و بيمارستان دانشگاهي استريت اولاو به انجام رسيده است به وسيله يك گروه تحقيقاتي باتجربه، متشكل از چند پزشك و پرستار طراحي شده است. اين گروه در ماه ژانويه چند سال پيش، تمام بيماراني را كه به نارسايي مزمن كليه مبتلا شده بودند وارد طرح تحقيقاتي خود كردند. شدت نارسايي كليوي اين بيماران به قدري شديد بود كه حداقل بايد يك بار در هفته دياليز مي‌شدند تا خون آنها از مواد زايد تصفيه شود، چرا كه كليه آنها ديگر قادر به تصفيه خون‌شان نبود. در اصل اكثر اين بيماران بدون دياليز قادر به ادامه زندگي نبودند. سپس از اين بيماران يك بررسي كلي اخلاقي صورت گرفت تا درباره كيفيت زندگي، ميزان تحصيلات و نيز ميزان شوخ‌طبعي، شادي و شادابي و نشاط آنها ارزيابي دقيق به عمل آيد.

شوخ‌طبع باشيد تا زنده بمانيد
نتايج حاصل از اين پژوهش بسيار جالب بود و نشان داد كه واقعا خنده بر هر درد بي‌درمان دواست. براساس اين تحقيق، بيماران به دو دسته تقسيم شدند: گروه اول عده‌اي بودند كه شوخ‌طبع، خنده‌رو و شاداب بودند و گروه دوم را كساني تشكيل مي‌دادند كه روحيه پاييني داشتند و افسرده و كسل بودند.
پژوهشگران اين بيماران را دو سال تحت پيگيري قرار دادند و مشخص شد آنهايي كه در گروه اول قرار دارند ظرف دو سال 30 درصد كمتر شانس مرگ و مير دارند. از آنجا كه شدت بيماري زمينه‌اي و نارسايي كليوي بين اين دو گروه برابر بود، پژوهشگران اين طور نتيجه‌گيري كردند كه كمتر بودن ميزان مرگ و مير در گروه اول به علت بالاتر بودن روحيه افراد، شادابي بيشتر و زيادتر بودن قواي روحي از طريق شوخ‌طبعي و مزاح است. جالب اينجا بود كه اين افراد، كيفيت زندگي بهتري هم داشتند و كمتر از گروه دوم دچار بدحالي و تشديد بيماري مي‌شدند.
پزشكان از جنبه ديگري هم اين يافته را مهم مي‌دانند. به طور معمول پزشكان سعي مي‌كنند از روي جواب آزمايش‌ها عاقبت بيمار را پيشگويي كنند. به طور مثال در مبتلايان به نارسايي كليوي اين طور پيشگويي مي‌كنند كه هر چه سطح اوره خون بالاتر رود، به معناي بدتر بودن عملكرد كليه فرد است و بنابراين حدس مي‌زنند كه اين بيمار زودتر خواهد مرد.
اما در اين تحقيق، نتايج چيز ديگري بود و آن اينكه ميزان شوخ طبعي و سرخوشي افراد حتي از نتيجه آزمايش‌ها و عكس‌ها هم در پيشگويي آينده سلامت جسماني فرد دقيق‌تر و بهتر عمل مي‌كند.

پزشكان تاكيد مي‌كنند هيچ چيز بهتر از سطح روحيه فرد نمي‌تواند سير بيماري و توالي وقايع را در روند زندگي فرد پيش‌بيني كند.

به عقيده بسياري از پژوهشگران، در حال حاضر بسياري از پزشكان در زمان درمان و رسيدگي به بيماران خود تنها به فكر مسائل جسماني آنها هستند و توجه چنداني به وضعيت روحي و رواني و سطح شادابي و نشاط آنها نمي‌كنند.
علاوه بر اينكه اين مسائل موجب افزايش و بهبود كيفيت زندگي فرد مي‌شود، مي‌تواند روي سير طبيعي بيماري و سرعت و ميزان مرگ و مير هم موثر باشد. سال‌هاست كه پژوهشگران دريافته‌اند وضعيت روحي و رواني افراد به طور مستقيم بر بسياري از واكنش‌هاي بدن مثل ترشح هورمون‌ها و نيز فعاليت دستگاه ايمني اثر مي‌گذارد.
واكنش قلب و عروق و احساسات هم پديده‌اي شناخته شده و طبيعي است اما هيچ‌گاه به اين وضوح مشخص نشده بود كه بيماري‌هايي مثل نارسايي كليه و سرطان هم مي‌توانند تحت تاثير روحيه و شادابي و نشاط افراد قرار گيرند و هيچ‌گاه به اين شفافي توضيح داده نشده بود كه هر چه شوخ‌طبعي بيشتر باشد مرگ و مير ناشي از نارسايي كليه هم كمتر مي‌شود.

اين يافته‌ها نه تنها بايد به پزشكان تاكيد كند كه به مسائل روحي و رواني بيماران بيشتر توجه كنند، بلكه بايد گوشزدي به اطرافيان، وابستگان و حتي خود بيماران هم باشد كه بعد رواني بيماري را بيشتر مدنظر قرار دهند. بيمار خود نيز بايد جنگ عليه بيماري را آغاز كند و هيچ نبردي بهتر و مفيدتر از جنگ رواني عليه بيماري نخواهد بود.
اگرچه اطلاعات حاصل از پژوهش جديد تنها از روي بيماران مبتلا به نارسايي كليه به دست آمده اما مي‌توان اين نتايج را به بيماري‌هاي ديگر هم ارتباط داد و به تمام بيماران توصيه كرد، براي ارتقاي سطح شادابي و نشاط و روحيه خود تلاش كنند.‌

منبع : ‌ دكتر علي غلامرضانژاد